देवाचं दर्शन करण्यासाठी जेव्हा आपण मंदिरात जातो तेव्हा देवाचं दर्शन घेण्याआधी आपल्याला कासवाचं दर्शन होतं. मंदिरात कासवाचं प्रतीक नेमकं का असतं? याबद्दल जाणून घेऊयात…

मंदिरात देवापुढे कासव का असते?

कासव हे सत्त्वगुण, दीर्घायुष्य, आणि सांसारिक गोष्टींपासून अलिप्त राहून देवावर लक्ष केंद्रित करण्याचे प्रतीक आहे, जे आपल्याला भगवद्गीतेतील इंद्रियांवर नियंत्रण ठेवण्याच्या शिकवणीची आठवण करून देते. कासवाचे लक्ष नेहमी देवाच्या चरणांकडे असते, जे भक्ती आणि शरणागती दर्शवते. कासवाची मूर्ती मंदिराच्या गाभाऱ्यासमोर ठेवली जाते, जेणेकरून प्रत्येक भक्त देवाला नमस्कार करण्यापूर्वी कासवाला नमन करेल, जे ज्ञानप्राप्तीसाठी आवश्यक आहे. त्याची मान नेहमी खाली वाकलेली असते, जे देवाप्रती शरणागती आणि भक्ती दर्शवते. 

भगवद्गीतेचा संदेश (अध्याय २, श्लोक ५८)

श्रीकृष्णाने सांगितले आहे की, जसा कासव आपले अवयव (हात-पाय) कवचात घेतो, तसा जो मनुष्य आपल्या इंद्रियांना विषयांपासून मागे घेतो, त्याची बुद्धी स्थिर होते. हेच तत्व शिकवण्यासाठी कासवाची मूर्ती असते, जेणेकरून भक्तांचे लक्ष देवावर केंद्रित राहील.

विष्णूचा अवतार (कूर्म अवतार)

कासव हा भगवान विष्णूचा कूर्म अवतार मानला जातो. पुराणांनुसार, समुद्राच्या मंथनात विष्णूंनी कासवाचे रूप घेऊन मंदार पर्वताला आधार दिला होता. त्यामुळे कासवाला विष्णूचे वरदान मिळाले आहे.

सत्त्वगुण आणि स्थिरता

कासव हा सत्त्वगुणी प्राणी आहे. तो शांतपणे आणि स्थिरपणे राहतो. मंदिरातील कासव आपल्याला शांत राहून, स्थिर मनाने देवाची भक्ती करण्याची प्रेरणा देतो.

लक्ष्मीचे प्रतीक

कासव हे धन आणि समृद्धीची देवता लक्ष्मीचे प्रतीक मानले जाते. त्यामुळे मंदिरातील कासव सुख-समृद्धी आणतो, असे मानले जाते.

संरक्षण आणि ध्यान

कासव स्वतःचे रक्षण करण्यासाठी कवचात शिरतो, तसेच भक्तांनी बाह्य जगाच्या मोहांपासून स्वतःचे रक्षण करून ध्यानस्थ राहावे, हा त्यामागील अर्थ आहे.

(टीप : वरील सर्व बाबी MP मराठी Breaking  केवळ माहिती म्हणून वाचक-प्रेक्षकांपर्यंत पोहोचवत आहे. यातून MP मराठी Breaking  कोणताही दावा करत नाही.)