हिंदू धर्मात पूजा आणि शुभ कार्याच्या वेळी कलश ठेवण्याचे विशेष महत्त्व आहे. हिंदू धर्मग्रंथानुसार कलश सुख, समृद्धी, वैभव आणि शुभतेचा प्रतीक मानला जातो. याबद्दल जाणून घेऊयात…
कलश स्थापनेचे धार्मिक महत्त्व
कलश स्थापना केल्याने घरात सकारात्मक ऊर्जा येते आणि मनोकामना पूर्ण होतात, तसेच सर्व देव-देवतांचा वास त्यात मानला जातो. कलश स्थापना घरामध्ये सकारात्मक ऊर्जा आणि समृद्धी आणते. कलशाच्या मुखात विष्णू, कंठात महेश (शिव) आणि मुळात ब्रह्मा वास करतात असे मानले जाते. त्यामुळे तो संपूर्ण विश्वाचे आणि देवत्वाचे प्रतीक आहे. संकल्प करून कलश स्थापना केल्यास सर्व मनोकामना पूर्ण होतात. हा सुख, समृद्धी आणि ऐश्वर्याचे प्रतीक मानला जातो, ज्यामुळे घरात लक्ष्मी वास करते, असे मानले जाते. कलश हे विश्वातील सर्व देवतांचे आणि पंचमहाभूतांचे (जल, पृथ्वी, अग्नी, वायू, आकाश) प्रतिनिधित्व करतो.
कलश कसा असावा
वास्तुशास्त्रानुसार, पूजेचा कलश तांब्याचा किंवा मातीचा असावा, जो सुख-समृद्धी, वैभव आणि जीवनाचे प्रतीक आहे. तांब्याचा किंवा मातीचा कलश वापरावा. त्याचा आकार रुंद तळाचा आणि अरुंद तोंडाचा असावा. लोखंडी कलश कधीही पूजेसाठी वापरू नये.
पूजेचा कलश कसा असावा?
- तांबे, चांदी, सोने किंवा मातीचे भांडे वापरावे; तांब्याच्या भांड्याला विशेष महत्त्व आहे.
- कलश स्वच्छ पाण्याने भरावा, त्यात अक्षता (तांदूळ), नाणे, सुपारी आणि हळद-कुंकू टाकावे.
- कलशाच्या तोंडावर आंब्याची पाने ठेवावीत. कलशाच्या तोंडावर पाच किंवा सात पाने लावावीत.
- पानांच्या मध्यभागी नारळ ठेवावा, त्याचे तोंड कलशाकडे असावे.
- कलश तांदळाच्या एका लहान ढिगाऱ्यावर ठेवावा.
- कलश ठेवल्यानंतर नियमितपणे त्याची पूजा करावी, दिवा लावावा आणि मंत्र पठण करावे.
- कलश रिकाम्या भांड्याच्या रूपात ठेवू नये; त्यात पाणी आणि इतर वस्तू असणे आवश्यक आहे.
- कलश नेहमी घरातील ईशान्य कोपऱ्यात (ईशान कोपरा) ठेवावा, कारण ही जागा जलतत्त्वाशी संबंधित आहे.
कलशावर स्वस्तिक का काढतात?
स्वस्तिक हे शुभ आणि मांगल्याचे प्रतीक आहे. ते घरात सकारात्मक ऊर्जा आणते, घरातील वातावरण शुद्ध करते आणि सर्व प्रकारच्या नकारात्मक शक्तींना दूर ठेवते, असे मानले जाते. त्यामुळे कलशावर स्वस्तिक काढल्याने त्याची शुभता वाढते.
(टीप : वरील सर्व बाबी MP मराठी Breaking केवळ माहिती म्हणून वाचक-प्रेक्षकांपर्यंत पोहोचवत आहे. यातून MP मराठी Breaking कोणताही दावा करत नाही.)
