केंद्र सरकारच्या कर्मचाऱ्यांना कोणकोणत्या प्रकारच्या रजा मिळतात, जाणून घ्या संपूर्ण माहिती

केंद्र सरकारच्या कर्मचाऱ्यांना मिळणाऱ्या भत्ते आणि पगारवाढीबाबत आपण अनेकदा ऐकत असतो. मात्र, आज आपण त्यांच्या रजांबाबत सविस्तर माहिती जाणून घेणार आहोत. केंद्र सरकारचे कर्मचारी कोणत्या प्रकारच्या रजा घेऊ शकतात आणि त्या रजा कोणत्या नियमांतर्गत मिळतात, याची संपूर्ण माहिती आपण पाहणार आहोत.

या नियमानुसार मिळते रजा

केंद्रीय सिव्हिल सेवा (रजा) नियम, 1972 च्या अंतर्गत केंद्र सरकारच्या कर्मचाऱ्यांना रजा देण्यात येते. या नियमांनुसार, कर्मचाऱ्यांना विविध प्रकारच्या रजा मिळतात, ज्या त्यांच्या वैयक्तिक गरजा पूर्ण करण्यासाठी उपयोगी पडतात. केंद्रीय मंत्री डॉ. जितेंद्र सिंह यांनी नुकतेच राज्यसभेत या संदर्भात माहिती दिली. त्यांनी सांगितले की, केंद्र सरकारी कर्मचारी त्यांच्या ३० दिवसांच्या अर्जित रजांचा वापर वयोवृद्ध पालकांची देखभाल किंवा कोणत्याही वैयक्तिक कारणासाठी करू शकतात.

कर्मचारी किती आणि कोणत्या प्रकारच्या रजा घेऊ शकतात?

1. अर्जित रजा (Earned Leave)
   केंद्र सरकारी कर्मचाऱ्यांना दरवर्षी ३० दिवसांची अर्जित रजा मिळते. ही रजा वैयक्तिक कारणांसाठी वापरली जाऊ शकते – उदाहरणार्थ कुटुंबाची देखभाल, वडिलधाऱ्यांची सेवा, प्रवास किंवा इतर खासगी कामांसाठी.

2. अर्धवेतन रजा (Half Pay Leave)
   यामध्ये कर्मचाऱ्यांना दरवर्षी २० दिवसांची अर्धवेतन रजा मिळते. या रजेत कर्मचाऱ्याला त्याच्या पगाराचा अर्धा भाग दिला जातो. याचा उपयोग मुख्यतः वैद्यकीय कारणांकरता किंवा इतर विशेष गरजांकरता केला जातो.

3. आकस्मिक रजा (Casual Leave)
   प्रत्येक वर्षी ८ दिवसांची आकस्मिक रजा दिली जाते. ही तत्काल किंवा आपत्कालीन परिस्थितीमध्ये घेता येते आणि ती अल्प कालावधीसाठी असते.

4. प्रतिबंधित रजा (Restricted Holiday)
   कर्मचारी दरवर्षी २ दिवसांची प्रतिबंधित रजा घेऊ शकतात. ही रजा त्यांच्या पसंतीच्या सण किंवा धार्मिक प्रसंगांसाठी असते.

5. साप्ताहिक सुट्टी
   याशिवाय, कर्मचाऱ्यांना नियमित साप्ताहिक सुट्टी (शनिवार/रविवार) मिळतेच.

इतर विशेष रजा

वरील नियमित रजांव्यतिरिक्त, केंद्र सरकारच्या कर्मचाऱ्यांना काही विशेष रजा देखील दिल्या जातात. या रजा त्यांच्या विशिष्ट गरजांनुसार दिल्या जातात.

• वैद्यकीय रजा (Medical Leave)

• पितृत्व / मातृत्व रजा (Paternity / Maternity Leave)

• बाल देखभाल रजा (Child Care Leave)

• अभ्यासासाठी रजा (Study Leave)

या रजा कर्मचारी त्यांच्या गरजेनुसार योग्य त्या कारणांसाठी वापरू शकतात.