प्रत्येक वर्ष २१ डिसेंबर रोजी वर्ल्ड साडी डे साजरा केला जातो. साडी ही भारतीय महिलांची पारंपरिक पोशाख आहे, ज्यामध्ये न शिललेले, बुनेले कपड्याचा एक तुकडा असतो, जो शरीरावर रोबासारखा ओढला जातो. याचा एक टोक कमरभोवती बांधला जातो आणि दुसरा टोक शॉलसारखा खांद्यावर ठेवला जातो. साडीसारख्या कपड्याचा इतिहास २८०० ते १८०० ईसापूर्व सिंधू घाटी संस्कृतीशी संबंधित आहे.
साडी नेसण्याचे अनेक सुप्रसिद्ध मार्ग आहेत. भारताव्यतिरिक्त, पाकिस्तान, बांगलादेश आणि श्रीलंकेतील अनेक महिला देखील साड्या घालतात. पण तुम्ही कधी विचार केला आहे का की साडीचा शोध लागण्यापूर्वी महिला कशा प्रकारे कपडे घालत होत्या? तर, आज आपण तुम्हाला सांगूया की साडीचा शोध लागण्यापूर्वी महिला कशा प्रकारे कपडे घालत होत्या.
साडीच्या आधीचा काळ
अनेक ऐतिहासिक कथांमधून असे दिसून येते की साडी ही जगातील सर्वात जुने परिधानांपैकी एक आहे. तथापि, त्यापूर्वीही महिला कपडे परिधान करत होत्या. सिंधू घाटी संस्कृतीच्या काळात सुमारे ढाई हजार ईसापूर्वी महिला सूती कपड्याचे तुकडे शरीराभोवती लपेटून परिधान करीत होत्या. हे कपडे शिवणीचे नसत, तर गरजेनुसार शरीराभोवती बांधले किंवा लपेटले जात असत. खुदाईत सापडलेल्या चित्रे आणि पुतळ्यांमधूनही याचे पुरावे मिळतात.
याशिवाय, मौर्य आणि गुप्त कालात महिलांचे कपडे अधिक सुव्यवस्थित झाले. त्या काळात महिला अंतरिया म्हणजे खाली परिधान करण्याचे वस्त्र, उत्तरीय म्हणजे दुपट्टा किंवा ओढणीसारखे कपडे, आणि स्तनपट्ट म्हणजे छाती झाकण्यासाठीचे कपडे परिधान करीत होत्या. ह्या परिधानांना आधुनिक साडीच्या सुरुवातीची झलक मानले जाते. हे कपडे नैसर्गिक रंगांनी रंगवले जात होते आणि त्यावर हाताने छपाई केली जात असे.
इतर देशांमध्ये महिला कपडे कसे परिधान करत होत्या?
केवळ भारतातच नाही तर जगाच्या इतर भागातही महिलांच्या कपड्यांवर काळ आणि संस्कृतीचा प्रभाव राहिला आहे. प्राचीन इजिप्त आणि ग्रीसमध्ये, महिला लिनेन किंवा रेशमासारख्या हलक्या कापडांपासून बनवलेले सैल, लांब कपडे घालत असत. या कपड्यांमध्ये, विशेषतः कमीत कमी शिवणकाम होते आणि ते साडीसारखे गुंडाळले जात होते. दरम्यान, मध्ययुगीन युरोपमध्ये, महिलांचे कपडे जड आणि अधिक थरदार बनले. हे कपडे श्रीमंत आणि गरीब यांच्यात फरक करण्याचे एक साधन बनले. हळूहळू, कपडे अधिक सजावटीचे बनले आणि आराम मागे राहिला. भारतातही, वेगवेगळ्या प्रदेशांमध्ये काळानुसार कपडे विकसित झाले, परंतु साडी आणि ड्रेप केलेल्या कपड्यांची परंपरा कायम राहिली.
साडी अजूनही खास का आहे?
आज, जेव्हा जागतिक साडी दिन साजरा केला जातो, तेव्हा तो फक्त साडी नेसण्याचा दिवस नसून, हजारो वर्षांपासून महिलांनी न शिवलेल्या कपड्यांमध्ये काम केलेल्या परंपरेचा सन्मान करण्याची संधी आहे. इतिहासकारांच्या मते, साडी हा केवळ कपड्यांचा एक भाग नाही तर एक सांस्कृतिक कथा देखील आहे. ती घालण्याचे १०० हून अधिक मार्ग आहेत, प्रत्येक शैली महिलांच्या कामाच्या क्षेत्राशी आणि गरजांशी जोडलेली आहे. म्हणूनच आजही, शेतापासून ते ऑफिसपर्यंत साडी नेसली जाते.
