भारतासारख्या विशाल देशात, लाखो लोक काम, शिक्षण, वैद्यकीय सेवा आणि इतर दैनंदिन गरजांसाठी सार्वजनिक वाहतुकीवर अवलंबून असतात. रेल्वे आणि महानगरांसोबतच, सरकारी रोडवेज बसेस या देशाच्या वाहतूक व्यवस्थेचा एक महत्त्वाचा घटक आहेत. या बसेस चालवणारे सरकारी बस चालक खरे नायक आहेत, जे प्रवाशांना सर्व हवामान परिस्थितीत आणि भूप्रदेशात सुरक्षितपणे त्यांच्या गंतव्यस्थानावर पोहोचवतात याची खात्री करतात.
आज, भारताची लोकसंख्या १.४ अब्ज पेक्षा जास्त आहे आणि असा अंदाज आहे की २०२५ पर्यंत, सार्वजनिक वाहतुकीचा वापर करून दररोज अंदाजे ८५ दशलक्ष फेऱ्या केल्या जातील. या प्रवासाचा एक महत्त्वाचा भाग राज्य रस्ते वाहतूक महामंडळाच्या (SRTC) बसेसद्वारे केला जातो. तर, भारतातील रस्ते सेवांमध्ये किती सरकारी बस चालक कार्यरत आहेत आणि प्रत्येक राज्यात किती जण कार्यरत आहेत ते जाणून घेऊया.
देशभरात किती सरकारी रोडवेज बसेस आणि ड्रायव्हर आहेत?
सध्या, अंदाजे ८० सक्रिय राज्य रस्ते वाहतूक उपक्रम (SRTC/SPV) सुमारे १.५ लाख सरकारी बसेस चालवत आहेत. या बसेस चालविण्यासाठी अंदाजे २.५ ते ३ लाख सरकारी बस ड्रायव्हर्स कार्यरत आहेत, कारण प्रत्येक बसमध्ये प्रत्येक शिफ्टमध्ये अनेक ड्रायव्हर्स असतात. या बसेस दररोज अंदाजे ७ कोटी प्रवाशांना परवडणारा, सुरक्षित आणि विश्वासार्ह प्रवास प्रदान करतात.
कोणत्या राज्यात हा आकडा किती आहे?
भारतातील सरकारी बस सेवांच्या यादीत कर्नाटक आघाडीवर आहे, एकूण २६,०५४ बसेस कार्यरत आहेत, ज्याचा दर प्रति १,००० लोकांमागे ३.८१ बसेस आहे आणि ४५,००० हून अधिक सरकारी चालकांना रोजगार आहे. बेंगळुरूची बीएमटीसी ही देशातील सर्वात मोठी शहरी बस सेवा आहे, ज्यामध्ये ७,०६७ बसेस (ज्यापैकी १,७९९ इलेक्ट्रिक आहेत) दररोज अंदाजे ४.८ दशलक्ष प्रवाशांना सेवा देतात, ज्यामुळे ते भारतातील एकमेव शहर बनले आहे जिथे सार्वजनिक बस प्रवाशांची संख्या सर्वाधिक आहे.
कर्नाटकानंतर तामिळनाडूचा क्रमांक लागतो, जिथे दररोज सुमारे २०,००० बसेसमधून ६० लाख प्रवासी प्रवास करतात आणि चेन्नईच्या एमटीसी बसेस शहराची जीवनरेखा मानल्या जातात, तर महाराष्ट्रात बेस्ट आणि एमएसआरटीसीच्या १८,००० हून अधिक बसेस, मुंबईच्या लोकल ट्रेन्ससह ५० लाखांहून अधिक प्रवाशांना सेवा देतात.
उत्तर प्रदेशात, १२,००० हून अधिक यूपी रोडवेज बस ग्रामीण आणि आंतरराज्य प्रवासात महत्त्वाची भूमिका बजावतात. दिल्लीत बसेसची संख्या कमी असली तरी, त्यांच्या ३,२२२ डीटीसी बसेसपैकी २,५२६ इलेक्ट्रिक आहेत, परंतु राजधानी इलेक्ट्रिक बसेसचा सर्वात जलद विस्तार करणारे राज्य म्हणून उदयास आले आहे.
